Cách ngày nay 250 năm (2015-1765) có 1 vị Tổ đời 8 tên là Nguyễn Khoa Chương hiệu là Kình đã khai sinh ra dòng họ Nguyễn Khoa tại phường Phú Cường tổng Diêm Trường huyện Phú Vinh phủ Triệu Phong xứ Thuận Hóa. Nay là thôn Phú Cường xã Lộc Thủy huyện Phú Lộc tỉnh Thừa Thiên Huế.
Ngài là con thứ 3, trai cả của ngài Nguyễn Khoa Giáp do bà thứ Lê Thị Bì sinh, cháu nội của ngài Nguyễn Nam tự Duy Diễm, cháu 5 đời của Cao tổ Nguyễn Duy Cần. Mẹ Ngài mất sớm, chỉ có 2 chị em.
Ngài sinh năm Ất Sửu – 1745 thời đất nước còn bị chia đôi Nam Bắc tại sông Gianh. Ở Nam có chúa Nguyễn Phúc Khoát ở Bắc có vua Lê Hiển Tông và chúa Trịnh Doanh.
Ở quảng tuổi 20 – 25 vì chuyện bán đầm cá, gia đình xảy ra bất đồng nặng nề, Ngài bất mãn và quyết tâm bỏ nhà ra đi biệt tích tự lập cuộc sống, không ai biết Ngài đi đâu về đâu.
Trong thời gian Ngài biệt ly, đất nước xẩy ra chiến tranh: Tây Sơn
nổi lên đánh thắng chúa Nguyễn – chúa Trịnh, rồi Tây sơn dánh tan quân xâm lược Xiêm và Mãn Thanh thống nhất lại non sông sau gần 200 năm bị chia cắt Nam Bắc. Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế lập triều Quang Trung. Nguyễn Huệ qua đời, Chúa Nguyễn Ánh quay lại đánh thắng triều Cảnh Thịnh – Tây Sơn rồi lên làm vua với niên hiệu Gia Long.
Ngài Khoa Chương ra đi đã trên 30 năm. Đất nước đã yên bình Ngài trở về, cha mẹ đã qua đời hết. Ngài tìm thăm bà chị cùng mẹ tên là Nguyễn Thị Tỉnh. Ngài đã cho bà chị Nguyễn thị Tỉnh biết: Ngài vào định cư tại làng Phú Cường huyện Phú Lộc gần chợ Nước Ngọt nhưng dặn chị tuyệt đối không cho ai biết. Nhưng về sau bà Tỉnh già yếu, bà sợ nếu không nói ra, khi bà chết thì tình anh em máu mủ mãi mãi mất tích nên bà đã cho bà con biết chuyện.
Do nghèo khó xa xôi, mãi đến khoảng cuối triều Thành Thái, cháu dòng thứ gọi Ngài là ông Cố mới đi tìm tung tích Ngài. Đoàn đi có 3 người đời 11 và đời 12 là ông Nguyễn Khoa Phẩm Ông Nguyễn Khoa Xán Ông Nguyễn Khoa Bạch. Các ông đã tìm gặp được con cháu Ngài như các ông Tú, Bạ, Bang, Vũ và nhiều người khác. Con cháu trong đó có lập miếu thờ ngài Chương. Các vị đã ghi lại chuyến đi tìm tung tích Ngài Chương trong gia phả 1919.
Đất nước hòa bình sau 30 chiến tranh chống Pháp Mỹ, năm 1990 anh Nguyễn Khoa Lộc, Nguyễn Khoa Xưng và Hắc Thị Vân vợ anh Xưng đã vào Phú Cường tìm và đã gặp nhiều hậu duệ ngài Chương như Nguyễn Khoa Đinh, Nguyễn Khoa Ky, Nguyễn Khoa Chung… 2 bên đã tìm hiểu nhau và trở nên thân thiết. Từ đó 2 bên đả đi lại với nhau trong tình anh em gia tộc.
Nhưng dân họ Phú Cường chưa yên lòng. Tại sao trong gia phả ở phú Cường ghi gốc Họ là họ Lê ở Bình Định do Ông Tổ là Đô Đốc Quận Công Trấn Thủ Thanh hóa thời Tây Sơn sinh ra. Trong lúc đó xưa nay dân họ Phú Cường gọi Ông Tổ Họ tên là Nguyễn Văn Kéng và làng Phú Cường xưa nay vẩn tôn vinh ông Nguyễn Văn Kéng là Tổ khai canh thú 2 của làng. Rồi nay lại có thông tin Ông Tổ họ Phú Cường là Nguyễn Khoa Chương người làng Ưu Điềm.
Năm 2015 họ Nguyễn Khoa Phú Cường đã chủ động và họ Nguyễn Khoa Ưu Điềm đã phối hợp cùng nghiên cứu gia phả để xem thực hư? Công việc nghiên cứu do ông Nguyễn Khoa Hiệt đảm nhiệm. Kết quả đã chứng minh rõ ràng khách quan rằng gia phả ấy là không có thực và trái với những sự kiện lịch sử quốc gia trái với lịch sử phong tục của Họ và của địa phương xưa nay. May thay trong gia phả do vị ấy làm có ghi phần họ ‘’ngoại ‘’khá đầy đủ, nhưng chính đây lại là Họ nội bị biến thành Họ ngoại. Nhờ đó đã truy lại nguồn gốc đích thực của Họ Nguyễn Khoa Phú Cường.
Tất cả các vị lảo thành chi Họ Phú Cường đã tán thành kết quả nghiên cứu bằng văn bản và xác định họ Nguyễn Khoa Ưu Điềm là họ gốc, Ngài Nguyễn Khoa Chương hiệu là Kình, là Tổ khai sinh ra họ Nguyễn Khoa Phú Cường.Mộ vôi xưa, lâu nay gọi là mộ Bà Tổ Họ Nguyễn Khoa Phú Cường chính là mộ Bà Lê Thị Bì mẹ sinh ra Tổ Nguyễn Khoa Chương (vợ thứ Ngài Nguyễn Khoa Giáp) do Ngài Nguyễn Khoa Chương đã dời từ Ưu Điềm vào. (Ở quê chỉ còn mộ Ngài Giáp và Bà cả)
Về tên của Ngài, Do hoàn cảnh quyết tâm biệt ly nên ngài Nguyễn Khoa Chương đã lấy tên hiệu là KÌNH trước đây làm tên chính thức và đổi tên họ thành Nguyễn Văn Kình. Ngài qua đời hậu duệ kiêng húy nên gọi trại ra là Nguyễn Văn Kèng rồi Nguyễn Văn Kéng.
Việc đổi tên họ từ Nguyễn Văn thành Nguyễn Khoa, là do hai vị Tổ Nguyễn văn Trung, Nguyễn văn Tân đã đổi tên Họ là Nguyễn Khoa cho đến nay. Sở dĩ có sự đổi tên Họ Nguyễn Khoa là vì Ngài Trung, Ngài Tân đã biết có người họ Nguyễn Khoa Ưu Điềm vào tìm thăm và nối lại dòng tộc từ thòi Thành Thái. Ngoài ra các vị tổ họ Nguyễn Văn ở Phú Cường cũng là người gốc làng Ưu Điềm vào định cư ở đây biết ngài Chương là người họ Nguyễn Khoa ở Ưu Điềm nên đả truyền khẩu lại với nhau.
Họ Nguyễn Khoa gốc, chi Họ Phú Cường, chi thứ Ngài Nguyễn Khoa Ánh ở quê đều đã yên tâm về nguồn gốc về quan hệ anh em.
(đọc thêm công trình nghiên cứu đầy đủ vấn đề này trong tập phụ lục tộc phả TP- 1995)
Nơi thờ Tiên Tổ họ Ng. K. Phú Cường và mộ Ngài N.K.Chương.
Mộ Bà Tổ Lê Thị Bì tự là Nguyệt Cải táng từ Ưu Điềm vào Phú Cường.